Bên cạnh thuế thu nhập cá nhân từ nguồn thu nhập chịu thuế cố định trong nhiều trường hợp người lao động sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân bất thường. Vậy thuế thu nhập cá nhân bất thường là gì? Trường hợp nào phải nộp thuế thu nhập cá nhân bất thường?

Thuế thu nhập cá nhân bất thường.

1. Thuế thu nhập cá nhân bất thường là gì?

Thuế thu nhập cá nhân bất thường (thuế thu nhập bất thường) được hiểu là khoản tiền thuế mà cá nhân phải nộp khi có thu nhập phát sinh trong trường hợp cá nhân làm việc nhưng không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng dưới 03 tháng với mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên.

2. Những quy định về thuế thu nhập cá nhân bất thường cần nắm rõ

Để hiểu rõ hơn về loại thuế thu nhập cá nhân (TNCN) bất thường ta căn cứ theo Thông tư 111/2013/TT-BTC ban hành ngày 15/8/2013.

2.1. Các trường hợp phải nộp thuế thu nhập cá nhân bất thường

Tại Điểm i, Khoản 1, Điều 25, Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định về trường hợp nộp thuế thu nhập cá nhân bất thường như sau:
“Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/ lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.”
Theo đó, trường hợp phải nộp thuế thu nhập cá nhân bất thường là cá nhân cư trú được tổ chức/cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác có tổng mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên trong các trường hợp sau:

• Không ký hợp đồng lao động nhưng được trả tiền thù lao dưới các hình thức như: tiền hoa hồng đại lý bán hàng hóa, tiền hoa hồng môi giới; tiền tham gia các đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền tham gia các dự án, đề án; tiền nhuận bút theo quy định của pháp luật về chế độ nhuận bút; tiền tham gia các hoạt động giảng dạy; tiền tham gia biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao; tiền dịch vụ quảng cáo; tiền dịch vụ khác, thù lao khác.
• Không ký hợp đồng lao động nhưng có khoản tiền nhận được từ tham gia hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị doanh nghiệp, ban kiểm soát doanh nghiệp, ban quản lý dự án, hội đồng quản lý, các hiệp hội, hội nghề nghiệp và các tổ chức khác.
• Ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng.

2.2. Quy định tính thuế thu nhập cá nhân bất thường

Cũng căn cứ theo Điểm i, Khoản 1, Điều 25, Thông tư 111/2013/TT-BTC thuế thu nhập cá nhân bất thường được tính bằng 10% thu nhập tính thuế trước khi trả cho cá nhân chịu thuế.
Cụ thể: Thuế TNCN bất thường  = 10% x Thu nhập tính thuế.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân bất thường.

Ví dụ:
Trường hợp tính thuế thu nhập bất thường: Anh A thỏa thuận mức lương chính thức là 20 triệu đồng. Anh A thử việc trong 2 tháng và nhận mức lương thử việc là 18 triệu đồng.
Anh A có nguồn thu nhập chịu thuế TNCN bất thường mỗi tháng là: 10% x 18.000.000 = 1,8 triệu đồng
=> Thu nhập thực nhận mỗi tháng của anh A là: 18.000.000 -  1.800.000 = 16.200.000 đồng/tháng.

2.3. Trường hợp không phải khấu trừ thuế do được khấu trừ gia cảnh chưa

Trường hợp cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế TNCN bất thường (đã nêu trên) nhưng được khấu trừ gia cảnh. Ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế TNCN sau khi trừ gia cảnh nhỏ hơn thu nhập chịu thuế TNCN thì không phải khấu trừ thuế.
Lưu ý:
Căn cứ theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 năm 2023:

• Mức giảm trừ gia cảnh đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm);
• Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.